Materiały zamieszczone na niniejszej stronie internetowej zawierają osobiste poglądy autora i nie stanowią czynności doradztwa podatkowego. Kancelaria Doradcy Podatkowego Magdalena Pikuła nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji podejmowanych na podstawie informacji zawartych w materiałach opublikowanych na niniejszej stronie internetowej. Osoby zainteresowane otrzymaniem porady podatkowej proszone są o kontakt z Kancelarią Doradcy Podatkowego Magdalena Pikuła.
Odliczenie VAT od wydatków związanych z samochodami
Urzędy skarbowe kwestionują pełne odliczenie VAT od wydatków związanych z samochodami osobowymi – co robić?
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku VAT obowiązującymi od 1 kwietnia 2014 r. podatnikom przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku VAT wykazanego na fakturach za wydatki związane z samochodami, które są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Samochody są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli sposób wykorzystywania samochodów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych samochodów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Wydatki, których dotyczy prawo do pełnego odliczenia podatku VAT, obejmują wydatki dotyczące:
1) nabycia, importu lub wytworzenia samochodów oraz nabycia lub importu ich części składowych;
2) używania samochodów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związane z tą umową;
3) nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów, usług naprawy lub konserwacji samochodów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem samochodów.
Wiele firm zdecydowało się na skorzystanie z przepisów umożliwiających pełne odliczenie podatku VAT od wydatków związanych z samochodami. Firmy te wprowadziły odpowiednie regulaminy określające zasady używania samochodów służbowych, złożyły naczelnikowi urzędu skarbowemu informację o samochodach wykorzystywanych wyłącznie do działalności gospodarczej (informacja VAT-26) oraz prowadzą ewidencję przebiegu pojazdów zgodnie z przepisami ustawy o VAT.
Niestety, aktualnie w praktyce w trakcie prowadzonych kontroli podatkowych bardzo często organy podatkowe kwestionują pełne prawo do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z samochodami. Jako argument organy podatkowe podnoszą, że samochody potencjalnie mogły być wykorzystywane do celów prywatnych, mimo że w danym przypadku organy podatkowe nie udowodniły, że podatnik faktycznie wykorzystał samochód do celów prywatnych. Podejście takie wynika prawdopodobnie z wyjaśnień Ministerstwa Finansów, które zostały opublikowane w formie broszury informacyjnej („Nowe zasady odliczania podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi”) na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Zgodnie z broszurą: „fakt wykorzystywania pojazdu wyłącznie do działalności gospodarczej rozpatrywany będzie co do zasady wyłącznie w kategoriach obiektywnych, tj. badana będzie możliwość użytku danego pojazdu do celów niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (przede wszystkim prywatnych) – jeżeli taka możliwość istnieje pojazd co do zasady nie będzie mógł być uznany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej.” Broszura ta wprowadza zatem domniemanie używania samochodów do celów prywatnych podatników, a tym samym praktycznie uniemożliwia pełne odliczenie podatku VAT od wydatków związanych z samochodami.
W mojej ocenie, podejście stosowane przez organy podatkowe oraz Ministerstwo Finansów nie znajduje oparcia w obowiązujących przepisach prawa, lecz jest podyktowane jedynie celami profiskalnymi. Z przepisów ustawy o VAT wynika jednoznacznie, że samochód jest uznawany za wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli przyjęte przez podatnika zasady używania samochodów, dodatkowo potwierdzone prowadzoną ewidencją przebiegu pojazdu, zabraniają wykorzystywania samochodów do celów prywatnych, albo jeżeli podatnik obciąża użytkowników za używanie samochodów do celów prywatnych (co stanowi działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT), przy czym kwota obciążenia za używanie samochodu do celów prywatnych powinna zostać ustalona na poziomie rynkowym.
Aby organ podatkowy mógł skutecznie zakwestionować prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego wykazanego na fakturach za wydatki związane z samochodami, konieczne jest udowodnienie przez organ podatkowy, że podatnik faktycznie wykorzystał samochód do celów prywatnych. Nie wystarczy jedynie stwierdzenie organu podatkowego, że samochody mogły być potencjalnie wykorzystywane do celów prywatnych. Jednoznacznie potwierdza to doktryna prawa podatkowego.
Mając na uwadze opisane powyżej praktyki organów podatkowych, powstaje pytanie, co powinny zrobić firmy, które korzystają z pełnego prawa do odliczenia podatku VAT od wydatków związanych z samochodami wykorzystywanymi wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Radziłabym, aby firmy takie dobrze przygotowały się do ewentualnej kontroli podatkowej. Poza odpowiednim regulaminem określającym zasady używania samochodów oraz prowadzoną ewidencją przebiegu pojazdu, moim zdaniem, warto, aby w firmie zostały wdrożone odpowiednie procedury nadzoru nad przestrzeganiem ustalonych zasad używania samochodów. Procedury te powinny umożliwić potwierdzenie, że zapisy regulaminu używania samochodów są w pełni przestrzegane oraz że faktycznie samochody są wykorzystywane jedynie do celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Podatnicy powinni być również przygotowani na wejście w spór z urzędem skarbowym. W mojej ocenie, w większości przypadków szanse na pozytywne rozstrzygnięcie tego sporu istnieją dopiero na etapie postępowania przed sądem administracyjnym.
Magdalena Pikuła
Doradca podatkowy